Jan Gutenberg- dzięki niemu zaczęła się epoka czytelnictwa

3 lutego mija 555 rocznica śmierci Jana Gutenberga – złotnika, wynalazcy, drukarza i wydawcy.

Gutenberg urodził się około 1400 roku w skromnej rodzinie kupieckiej w Moguncji, w Niemczech. Niestety niewiele wiadomo o jego dzieciństwie i wczesnej młodości. Nie wiadomo również jakie posiadał wykształcenie. Nazwisko Gutenberg było nazwiskiem rodowym jego matki. Przyjął je jako dorosły już człowiek w 1427 roku.

W mogunckich kronikach można odnaleźć zapiski o tym, że początkowo praktykował tam jako złotnik.

W 1428 roku rodzina Gutenberga została wydalona z Moguncji i osiedliła się we Francji, w dzisiejszym Strasburgu. We Francji Gutenberg rozpoczął swoje eksperymenty z drukowaniem. Jego genialny wynalazek, ruchomych czcionek wykonanych z metalu, zakończył średniowiecze i zaczął nowy rozdział w dziejach kultury.

W 1448 roku Jan Gutenberg wrócił do rodzinnej Moguncji i wraz ze swoim wspólnikiem stworzył tam pierwszą drukarnię, która była zarazem pierwszym w historii wydawnictwem. Zaprojektował własną wersję prasy drukarskiej. Skończyła się wówczas epoka literatury do słuchania oraz mówionej i śpiewanej poezji, w której reguły gramatyczne były „zachwiane”. Gutenberg sprawił, że nazwisko autora stało się nierozłączne z jego dziełem.

Pierwszą księgą, jaką Gutenberg wydrukował była 42-wierszowa Biblia ( tzw. Biblia Gutenberga). W Polsce, w Pelplinie znajduje się jeden z kilkunastu zachowanych egzemplarzy tego wydania w XV-wiecznej oprawie. Jest on najcenniejszym spośród wszystkich, które się zachowały. Posiada również, na początku i na końcu Biblii, ręcznie dopisane przez iluminatorów komentarze.

Wynalazek Jana Gutenberga był nadzwyczajny. Okazało się, że drukowanie może być również sztuką, a książka przedmiotem handlu. Przede wszystkim jednak z chwilą wynalezienia druku rozpoczęła się epoka czytelnictwa, która zmieniła całkowicie oblicze kultury europejskiej.

Niestety Gutenberg borykał się z kłopotami finansowymi, które sprawiły, że stracił drukarnię i zmarł w biedzie i zapomnieniu. Został pochowany w Moguncji w kościele franciszkanów. Jego grób nie przetrwał do dzisiejszych czasów. Kościół w XVIII wieku został rozebrany.

 

Autor: Katarzyna Hass Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Nakle nad Notecią – Filia w Paterku