Czy kultura może przypłynąć do nas wraz z nurtem rzeki? Oni udowadniają, że to możliwe. Statek ANA z bardzo silną załogą na pokładzie, złożoną z uznanych dokumentalistów, muzyków, twórców festiwali, reżyserów może dotrzeć do nadrzecznych miast, miasteczek i wsi. Statek Kultury to projekt, który powstał na bazie cyklicznego przedsięwzięcia Laboratorium Rejs, prowadzonego od 2012 roku przez Stowarzyszenie Inicjatyw Twórczych Kod Krowa.
Przemysław Chrzanowski: Zaczęło się od tego, że postanowiliśmy zrobić kino na rzece.
Szymon Mizera, kapitan Statku Kultury: – Dowiedzieliśmy się jednak, że nie jest łatwo pozyskać statek, który mógłby temu celowi posłużyć. Trudno też o dofinansowanie takiego przedsięwzięcia. Postanowiliśmy zatem najpierw działać na projektach miękkich. I tak zrodziło się Laboratorium Rejs, z którym od 2012 roku odwiedziliśmy ponad 30 miast, stworzyliśmy ponad 90 etiud dokumentalnych na wolnej licencji dostępnej w internecie, przeszkoliliśmy ponad 300 warsztatowiczów. Przez te lata nauczyliśmy się czym jest rzeka, dowiedzieliśmy się jak po niej pływać, poznaliśmy lokalne społeczności funkcjonujące na nabrzeżu.
Jakie funkcjonalności powinien posiadać dom kultury na wodzie?
– Po doświadczeniach związanych z Laboratorium Rejs wiedzieliśmy, że potrzebujemy zaplecza mieszkaniowego dla osób prowadzących zajęcia, kuchni i pomieszczeń warsztatowych – czyli niezależności, która pozwoli nam docierać do małych miejscowości. W małych środowiskach wiejskich z reguły nie ma mowy o takich warunkach, pozwalających na przyjęcie specjalistów, którzy podzielą się swoją wiedzą z zakresu filmu, czy projektowania gier komputerowych. Statek miał być jednostką nie tylko spełniającą te podstawowe wymogi, ale i w pełni wyposażoną w sprzęt specjalistyczny umożliwiający przekaz informacji na temat nowych mediów. Wymarzyliśmy sobie, że nasz dom kultury na wodzie będzie wielofunkcyjny, otwarty na współpracę z artystami, aktywistami, mieszkańcami czy wszystkimi tymi dla których kultura jest ważna. Dzięki swojej mobilności ma docierać do miejsc trudno dostępnych, często zapomnianych oraz pomijanych, na polską prowincję
I wreszcie pojawiła się barka ANA…
– Znaleźliśmy statek, który idealnie odpowiadałby zadaniom, jakie przed sobą postawiliśmy. To właśnie koszarka ANA, przez lata zacumowana przy portowym nabrzeżu w Gorzowie Wielkopolskim. Wysłużona barka czekała tu na swoje nowe przeznaczenie. Uznaliśmy, że dzięki niej zrealizujemy swoje marzenie. Złożyliśmy się na nią w sześć osób, ale było nas na nią stać tylko dlatego, że jednostka wymaga gruntownego remontu. Nie mniej od tego momentu pierwsze w Polsce mobilne centrum kultury na wodzie stało się realnym bytem.
Jaki jest potencjalny zasięg Statku Kultury?
– Obszarem naszego działania są przede wszystkim Odra i Noteć. Planujemy, by popływać Wisłą, bo to także możliwe. W gestii naszego zainteresowania są także kanały, m.in. Kanał Bydgoski, czy Kanał Gliwicki. Zasięg Statku Kultury jest ogromny i tak naprawdę nie będziemy go w stanie „przerobić”, świetnym pomysłem byłoby powołanie całej floty takich statków, które działałyby w obrębie konkretnych cieków wodnych.
Z jaką propozycją wychodzicie do publiczności oraz artystów?
– Robimy koncerty, wykłady, organizujemy spektakle teatralne. Nasza działalność jest w tej chwili bardziej stacjonarna, ponieważ kondycja statku nie pozwala na dalekie podróże. Można nas spotkać w Cigacicach pod Zieloną Górą, gdzie mamy port macierzysty. I tam właśnie Statek Kultury inicjuje wydarzenia o charakterze festiwalowym, jest także zapleczem dla wydarzeń dziejących się na nabrzeżu. Zauważyliśmy, że nasza jednostka poprzez swoją nietypowość przyciąga ludzi sztuki, którzy sami kreatywnie tworzą kolejne idee. To niezwykle żyzny obszar kulturalny. Uważamy, że w ogóle rzeka jest miejscem niezwykle inspirującym, artyści uwielbiają jej bliskość, czerpią z niej inspirację. W przyszłości chcielibyśmy ten statek po części zamienić w studio nagraniowe. Przemawiają za tym nasze doświadczenia związane z sound-recordingiem oraz atut w postaci wyłożonej drewnem głównej sali naszego statku. Mamy bardzo ciekawe warunki akustyczne, nie bez znaczenia jest w tym kontekście także to, że stoimy na wodzie. Nasza mobilna placówka kulturalna połączona z takim studiem pozwoli przygotować demo lokalnym zespołom. Docieramy na przykład do Krosna Odrzańskiego, cumujemy i zapraszamy na pokład kapelę, która dotąd nie miała szansy profesjonalnie zgrać swojego materiału.
To wszystko kwestia przyszłości. Aby te plany można było jednak zrealizować, trzeba zacząć od remontu poszycia kadłuba statku.
– Prace remontowe podzieliliśmy na cztery rozdziały. Pierwszy z nich to najważniejszy element statku, czyli właśnie kadłub . Musimy wystawić statek na brzeg stoczni, wymienić około 60 metrów kwadratowych poszycia statku razem z żebrami. W następnym kroku kadłub trzeba będzie wypiaskować i zaimpregnować odpowiednimi farbami. Te dwa etapy będą kosztować około 60 tys. zł. W następnych rozdziałach potrzebujemy zamontować samodzielny napęd, stworzyć zaplecze socjalno-bytowe, pracownię multimedialną, wspomniane studio nagrań, salę ze sceną oraz widownią mieszczącą 60 osób, spełniającą funkcję sali koncertowej, kina, teatru czy centrum konferencyjnego. Szacowany koszt remontu wynosi w przybliżeniu 700.000 zł.
– Uznaliśmy, że jeśli ten crowdfunding wyjdzie, to będziemy kontynuować naszą idę i się rozwijać. W przeciwnym razie otrzymamy wyraźny sygnał, że to nikogo nie interesuje, a nasza idea jest niepotrzebna. Gorąco wierzymy jednak, że ten czarny scenariusz się nie spełni, a my będziemy mogli wypłynąć na szerokie wody.
Statek Kultury w liczbach to:
– 7 edycji warsztatów filmu dokumentalnego, w których wzięło udział ponad 300 młodych warsztatowiczów. Stworzyli oni ponad 90 etiud dokumentalnych;
– odwiedziny w ponad 30 miejscowościach, seanse naszego Kina Rzecznego obejrzane przez ponad 5000 osób;
– 4 festiwale muzyczne, dziesiątki koncertów, wykładów, seansów filmowych, wystaw, rekonstrukcji etnograficznych i spektakli teatralnych;
– plan filmowy 2 teledysków i miejsce nagrań 3 płyt muzycznych.
źródło: Witryna Wiejska
