8 maja obchodzimy Narodowy Dzień Zwycięstwa, który upamiętnia zakończenie II wojny światowej. To symboliczna data dla naszego miasteczka, które wyzwolone zostało spod okupacji niemieckiej w styczniu 1945 r.
Burmistrz Szubina Mariusz Piotrkowski wraz z Przewodnicząca Rady Miejskiej Anną Kijowską złożyli kwiaty i znicze pod pomnikami w 75. rocznicę zakończenia II wojny światowej.
Wiązanki kwiatów i znicze zostały złożone pod następującymi pomnikami:
- Pomnik Niepodległości, Plac Wolności w Szubinie
- Pomnik i mogiła – Szubin 'Ofiarom zbrodni hitlerowskich 1939 – 1945, ul. Nakielska w Szubinie
- Pomnik pomordowanych w lasku kcyńskim, Kcyńska Nowe Osiedle w Szubinie
- Pomnik Upamiętnienia miejsca męczeństwa, Kcyńska 36 w Szubinie
- Pomnik Ofiar Zbrodni Hitlerowskich i Komunistycznych w latach 1939 – 1989, Plac Kościelny w Szubinie
W działaniach wojennych na terenie Pałuk brała udział 2 Armia Pancerna Gwardii gen. płk. Siemiona Bogdanowa, działająca w ramach 1 Frontu Białoruskiego. 2 Armia Pancerna Gwardii dotarła do Szubina, wieczorem 21 stycznia. Czołgi Armii Czerwonej wjechały do grodu pelikana od strony Łabiszyna. Większe jednostki dotarły do Szubina dzień później. Szczęśliwie miasto Rosjanie zajęli bez walki, a uczestniczące w natarciu jednostki 22 stycznia skierowano w kierunku Bydgoszczy i Nakła nad Notecią. W wyniku nieumiejętnego użytkowania przez żołnierzy radzieckich zniszczeniu uległo kilka domów w centrum miasteczka.
W pierwszych tygodniach pełnię realnej władzy w mieście sprawowali żołnierze rosyjscy na czele z Komendantem Wojennego Garnizonu majorem Armii Czerwonej Frołowem. Podlegały mu polskie władze miasteczka. Rosjanie wykorzystywali cywilów do kopania okopów, dostarczania podwodów i koni. Niechęć do Armii Czerwonej powodowały wszechobecne rekwizycje i przypadki gwałtów, grabieży i napadów. Obowiązywała godzina policyjna od godz. 19.00. Sytuacja uległa poprawie wraz z polonizacją wojennej komendantury. Podjęto działania związane z uruchomieniem zakładów pracy, sprzątnięciem miasta, usunięciem niemieckich napisów i wraków samochodów. Panował zły stan aprowizacji miasta, wprowadzono obowiązkowe kontyngenty. Brakowało żywności dla ludności cywilnej lub jej przydziały były niewielkie. W pierwszych miesiącach 1945 r. ukonstytuowały się w władze miejskie, wznowiła działalność straż pożarna, uruchomiono szkołę i prowadzono kursy dokształcające. Powstała milicja, którą zreorganizowano w marcu 1945 r. W tym czasie jeszcze blisko współpracowano z Kościołem katolickim. Działały struktury ogólnopolskich partii, a dominującą rolę odgrywało PPR. Ludność pozornie pogodziła się z nową rzeczywistością, jednak miejscowy Urząd Bezpieczeństwa oceniał, że tylko 1/3 ludności była przychylnie nastawiona do nowej władzy. W połowie 1945 r. miasto liczyło 3276 mieszkańców. W budynkach szubińskiego Zakładu Wychowawczego UB utworzyło obóz dla Niemców, którzy z czasem trafili do obozu w Potulicach. Rozpoczęły działalność organizacje społeczne i młodzieżowe na czele z harcerstwem, które w maju 1945 r. zorganizowało kurs zastępowych ZHP. Przeprowadzano inwentaryzację mogił i masowych grobów ofiar II wojny światowej, które ekshumowano i pochowano z honorem 1 lipca 1945 r.
Nota historyczna: Kamila Czechowska, Muzeum Ziemi Szubińskiej
źródło: Urząd Miejski w Szubinie
