Józef Chełmowski (1934-2013) urodził się i mieszkał do końca życia w Brusach niedaleko Chojnic. Był artystą o nieprzeciętnej osobowości, refleksyjnej wyobraźni, bystrym obserwatorem otaczającej go rzeczywistości. Malował, rzeźbił, pisał kroniki, filozoficzne traktaty i sentencje po polsku i kaszubsku, budował ule i domki dla ptaków, kapliczki i szopki bożonarodzeniowe,obiekty ogrodowe i intrygujące maszyny, konstruował instrumenty muzyczne i zabawki. Skończył tylko szkołę podstawową. Stworzył własny sposób przedstawiania i komentowania codziennych spraw, przeżyć i problemów.Teksty Kanta i Goethego czytał w oryginale.W kilkunastu swoich osobliwych, filozoficznych księgach zgłębiał tajemnice świata i człowieka, przyrody i Boga. Żywo reagował na wydarzenia polityczne, społeczne i kulturalne w kraju i na świecie. Wiele prac podkreśla jego związek emocjonalny z dziejami Polski i Kaszub oraz przywiązanie do religii i lokalnej tradycji. Afirmował prosty, związany z naturą żywot. Uwielbiał malować kosmos: planety, gwiazdy, księżyc, błękitne niebo. Tworzył ponad 40 lat. Miał wiele indywidualnych i zbiorowych wystaw w kraju i za granicą. Na temat jego twórczości powstały liczne wydawnictwa, teksty krytyczne i artykuły prasowe, filmy dokumentalne i telewizyjne.
Otwarta 13 grudnia2024w Oddziale Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku wystawa „Chełmowskiego wszechświat wyobrażony” prezentuje różnorodną, wielowymiarową spuścizną artystyczną Józefa Chełmowskiego, stwarza wszechstronną możliwość poznania jego pasji i zainteresowań,interpretacji jego twórczości.Spośród labiryntu podejmowanych tematów wyłaniają się wątki egzystencjalne, społeczne i dziejowe, które scala religijna wizja świata. W niej naczelne miejsce zajmuje Istota Najwyższa pozostająca w relacji z człowiekiem. Dalej prowadzą nas dzieła związane z kondycją człowieka, jego uwikłania w historię dawną i aktualną, przeżywane dramaty i porażki, moralne dylematy. Józef Chełmowski – postać nieprzeciętna, pełna inwencji, o silnej indywidualności – rozmyślając o budowie wszechświata, o tajemnicy stworzenia, urodzie natury, opowiada nam o tym co dobre i złe, zachęca do wędrówki przez życie różnymi drogami.
Wystawa czynna będzie do 30 września 2025 roku.
materiał: nadesłany
