Rok 1956 był wyjątkowym czasem w dziejach PRL-u. Po odwilży politycznej w Związku Radzieckim powoli zaczęła się zmieniać polska codzienność, życie społeczne, kultura, moda. 27 kwietnia uchwalono ustawę amnestyjną, dzięki której wolność uzyskało ok. 36 tysięcy ludzi, w większości odsiadujących wyroki za działalność polityczną i nieposłuszeństwo wobec władzy. Cztery dni później rozpoczęto stałą emisję programu Telewizji Polskiej. Odważnie niezadowolenie z zarobków i warunków pracy wyrażali robotnicy. Pierwsi zbuntowali się robotnicy Poznania. 28 czerwca na ulicach miasta domagali się zmiany sposobów naliczania wynagrodzenia, wolności i sprawiedliwości. Krwawo stłumiony protest nie przeszedł bez echa. Wywołał szok, zmobilizował społeczeństwo do zmagań o przekształcenia w polityce i gospodarce. Na październikowym VIII Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (19-21 października) nastąpiło polityczne przesilenie, doszło do poważnych zmian kadrowych w kierownictwie partii i rządu,. Pierwszym sekretarzem KC PZPR został Władysław Gomółka. Polski Październik doprowadził do zespolenia działań robotników i inteligencji o godziwe warunki egzystencji, pracy i działalności artystycznej. Symbolem Października 1956 stał się tygodnik „Po prostu”, który publikował ważne i kontrowersyjne teksty, podkreślał potrzebę samorządów robotniczych. Istotne przemiany nastąpiły w literaturze, sztuce, teatrze, muzyce, filmie. Głośno było o polskiej szkole plakatu, polskiej szkole filmowej, międzynarodowym festiwalu muzyki współczesnej „Warszawska Jesień”. 30 czerwca 1957 ukazał się ostatni numer „Po prostu”, zaostrzono cenzurę, W sierpniu 1957 demonstrację łódzkich robotników domagających się poprawy warunków pracy i podwyżki pensji milicja rozpędziła pałkami. W 1958 roku Władysław Gomułka powiedział: „Niczego nie obiecywaliśmy klasie robotniczej”; władza wycofywała się coraz intensywniej z październikowych ustępstw i reform na rzecz społeczeństwa.
W trakcie wykładu „Poznański Czerwiec, Polski Październik 1956” poznamy zarys dziejów politycznych roku 1956, skupimy się na prezentacji najistotniejszych wydarzeń z obszaru sztuki polskiej lat 50., wrócimy pamięcią do wydarzeń z października 1956, które miały miejsce w pobliskim Nakle nad Notecią.
Wykład Jerzego Brukwickiego odbędzie się w Urzędzie Miejskim w Kcyni w dniu 21 października o g. 17.30. Zapraszamy.
materiał: Jerzy Brukwicki
zdjęcie na okładce: Wiec na Placu Defilad w Warszawie, 24 października 1956 r.
