MOB szykuje nową odsłonę wystawy archeologicznej. „Pokażemy wyjątkowe w skali kraju znalezisko z czasów rzymskich”

Wystawa „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”, prezentowana od 2013 roku w Zbiorach Archeologicznych Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, przybliża najdawniejsze dzieje regionu, zaczynając od przybycia pierwszych osadników (ok. 12-10 tys. lat p.n.e.), a kończąc na okresie wędrówek ludów (V-VI wiek n.e.).

Ekspozycja pozwala lepiej zrozumieć, jak na dzisiejsze tereny Wielkopolski i Pomorza oddziaływały kontakty z klasyczną cywilizacją europejską. A trzeba pamiętać, że do takich międzykulturowych spotkań, m.in. z Rzymianami, dochodziło już w starożytności.

I to właśnie tę część ekspozycji, poświęconą wpływom kultury rzymskiej, poddano gruntownej modernizacji, która zakończy się 27 listopada 2024 roku. Dzień później MOB pokaże efekty prac realizowanych w Białym Spichrzu dzięki dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

– Pierścień znaleziony na Kujawach trafił na początku XX wieku do zasobów Towarzystwa Historycznego w Bydgoszczy, a następnie do Muzeum Miejskiego. Po II wojnie światowej oficjalnie uznano go za zaginiony. Na sygnet natrafiono ponownie w drugiej dekadzie XXI wieku w związku z postępowaniem prowadzonym w ramach odzyskiwania strat wojennych. Modernizacją wystawy pragniemy stworzyć mu godny powrót do zbiorów muzealnych – podkreślają Jolanta Szałkowska-Łoś i Józef Łoś, kuratorzy ekspozycji „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”.

Obiekt został wykonany z brązu, a ramiona szyn ozdobiono ornamentem rytym i punktowym. Po badaniach wiemy, że oczkiem pierścienia jest szklana imitacja nicolo – tym terminem określane są obrabiane dwubarwne kamienie półszlachetne.

– Biżuteria tego rodzaju pełniła funkcję sygnetów pieczętnych noszonych przez wolnych obywateli Imperium Rzymskiego i zawędrowała do nas najpewniej w wyniku działań militarnych. Jest to znalezisko wyjątkowe – w Polsce natrafia się na pierścienie z tego okresu, ale o odkryciach zdobionych gemm, jak tych w Międzyrzeczu i Zadowicach, słyszy się niezwykle rzadko – tłumaczą specjaliści z Działu Archeologii MOB.

Zapytani o scenkę znajdującą się na obiekcie, stwierdzają, że może mieć ona charakter mitologiczny, jednak ze względu bardzo uproszczony wizerunek i małą powierzchnię trudno jednoznacznie określić, kim była przedstawiona osoba, podobnie jej towarzysz. Ten damski sposób dosiadania zwierząt znamy z przedstawień m.in. Artemidy pędzącej na jeleniu oraz nereid (nimf morskich) ujeżdżających hippokampy. To fantastyczne stwory, konie z rybimi ogonami zamiast tylnej pary kopyt.

Muzealnicy zapowiadają, że w efekcie modernizacji wystawa wzbogaci się w sumie o około 50 obiektów nieudostępnianych do tej pory zwiedzającym.

Przed umieszczeniem w ekspozytorach część z artefaktów (około 35 szt.) oddano w ręce konserwatorów zarówno z zewnętrznych ośrodków, jak i Pracowni Konserwacji MOB. Co więcej, dzięki dotacji bydgoskie muzeum przeprowadzi wymianę sprzętu multimedialnego i przygotuje materiały ułatwiające osobom z dysfunkcjami interakcję z ekspozycją. Aby umożliwić gościom bliższe zapoznanie się z unikalnym, choć niewielkim sygnetem zakupiono specjalną gablotę holograficzną z trójwymiarową animacją eksponatu. Przestrzeń Zbiorów Archeologicznych uzupełnią infokioski i ramki cyfrowe z ekranami dotykowymi.

– Celem projektu było stworzenie wystawy, w której wielowiekowe zabytki archeologiczne zostaną „ożywione” poprzez nowoczesne sposoby prezentacji. Dzięki licznym rekonstrukcjom oraz multimedialnym i interaktywnym formom przekazu Muzeum Okręgowe pragnie przybliżać atmosferę zamierzchłych czasów oraz uatrakcyjniać zdobywanie wiedzy na ich temat, tym samym kształtując nowy sposób odbioru dziedzictwa archeologicznego – mówią Jolanta Szałkowska-Łoś i Józef Łoś.
******
Zadanie Modernizacja części wystawy stałej „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Ponowne otwarcie wystawy: czwartek, 28 listopada 2024 r., godz. 10:00, wstęp wolny
Bezpłatne oprowadzania kuratorskie w dniu otwarcia wystawy: 12:00, 13:00, 15:00

Miejsce: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, Wyspa Młyńska

Autorzy fotografii: Wojciech Woźniak, Józef Łoś, Interdyscyplinarne Laboratorium Badań Archeometrycznych UW