Nakło nad Notecią: List otwarty Powiatowej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej

Obserwacje i doświadczenia ostatnich lat dotyczące reakcji społeczeństwa na artykuły zamieszczane na portalu naklo24/szubin24 oraz wpisywane komentarze w związku z traumatycznymi wydarzeniami (zwłaszcza dot. śmiertelnych wypadków samochodowych i samobójstw) wzbudziły w nas niepokój i potrzebę podzielenia się z Państwem naszymi refleksjami.

Planowaliśmy przedstawić list na Konferencji Powiatowej zaplanowanej przez Poradnię oraz Fundację Salus Hominii: „Uczymy się pomagać dzieciom i młodzieży w kryzysie –     kontynuacja” w dniu 13.03.2020r., a następnie podać do publicznej wiadomości.

Z uwagi na pandemię Konferencja została tymczasowo odwołana (zrealizujemy ją w innym terminie). Uznaliśmy jednak, że poruszany w Liście temat jest na tyle ważny, że nie możemy dłużej czekać z jego publikacją, mając nadzieję, że sprowokuje on zarówno do przemyśleń, jak i do podjęcia konkretnych działań przez właściwe osoby/służby. 

Śmierć bliskiej osoby, zwłaszcza tragiczna i nagła, zajmuje jedno z czołowych miejsc na liście krytycznych wydarzeń życiowych, których człowiek może doświadczyć (w skali do 100  szacowana jest od 99 do 84 punktów). Proces przeżywania żałoby jest długotrwały i składa się z kilku etapów. Odczuwane wówczas emocje są bardzo silne i trudne, niekiedy ekstremalne. Składają się na nie: na początku szok i próby zaprzeczania, następnie pojawia się szukanie winnych i obwinianie siebie, złość, ogromny smutek i żal prowadzący niejednokrotnie do depresji, ale także lęk, poczucie osamotnienia, czasami napiętnowania. Śmierć samobójcza jest szczególnie obciążająca i dotyka nie tylko osoby z rodziny. Reakcje na nią można przyrównać do kręgów na wodzie powstałych po wrzuceniu do niej kamienia (najbliższe kręgi to krewni i przyjaciele, dalsze – to znajomi z pracy, szkoły, sąsiedzi, członkowie społeczności, ludzie o podobnych problemach i sytuacji życiowej). W interwencjach staramy się objąć swoim działaniem oprócz najbliższych, także osoby z grupy szczególnego ryzyka (ludzi z niską odpornością psychiczną, nie mających wsparcia u innych, o podobnie trudnych przeżyciach). Badania psychologów i doświadczenia terapeutów pokazały, że w krytycznych wydarzeniach życiowych najbardziej potrzebne i pomocne jest dostarczanie ludziom wsparcia emocjonalnego. Ważne, ale mniej istotne (choć łatwiejsze do zaoferowania i zorganizowania) są pozostałe formy wsparcia: informacyjne i rzeczowe.

Wsparcie emocjonalne to podstawa psychoterapii. Jest ono ogromnie ważne w procesie leczenia oraz w kontaktach  osób poszkodowanych lub ich rodzin z różnego rodzaju służbami, księżmi, specjalistami. Rozmowa z człowiekiem w kryzysie jest czasami trudna, ale jednocześnie taką formę wsparcia może oferować także każdy z nas, każdy kto ma jakikolwiek kontakt z osobą potrzebująca: przyjaciele, znajomi, nauczyciele w szkole, przełożeni i współpracownicy w pracy, sąsiedzi i znajomi. Wymaga to wyczucia, empatii, czasami odwagi, poświęcenia czasu, może w nas wywoływać trudne emocje, ale naprawdę jest możliwe i przede wszystkim ma nieocenioną wartość. Wsparcie emocjonalne to nie udzielanie rad, to przede wszystkim bycie z drugą osobą, wysłuchanie jej, akceptacja jej przeżyć.

I tutaj prosimy wszystkich o chwilę szczerej refleksji. Dzisiejsze czasy powodują ogromne możliwości włączania się w dramaty i przeżycia innych poprzez media społecznościowe, komunikatory, możliwość wysyłania komentarzy do artykułów i informacji zamieszczanych w mediach internetowych (w naszym powiecie funkcjonują komentarze w portalu naklo24 i szubin24). Zdarzały się interwencje ze strony pracowników Poradni kierowane  zarówno do redakcji w/w wymienionych mediów, jak i policji, w sytuacjach komentarzy pod informacjami o samobójczej śmierci. Niestety, pozorna anonimowość takich wypowiedzi powoduje, że część naszej społeczności wpisuje teksty bardzo raniące dla rodziny i bliskich, agresywne, oceniające, często niesprawiedliwe, wywołujące plotki. Są one w zupełnej sprzeczności z ideą wsparcia emocjonalnego. Nie powinno być na nie zgody ani przyzwolenia.

Dlatego apelujemy do Was, mieszkańcy Powiatu Nakielskiego: wpływajmy na siebie wzajemnie pozytywnie, powstrzymajmy się od umieszczania komentarzy, nie pozwólmy na taką formę jawnej i raniącej agresji. Wnioskujemy również o wyłączenie komentarzy pod artykułami dotyczącymi traumatycznych zdarzeń.

Dyrektor i pracownicy Powiatowej Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Nakle nad Notecią oraz Filii w Szubinie