Szubin: Upamiętniono zakończenie II wojny światowej

8 maja 1945 roku zakończył się jeden z najbardziej krwawych i wyniszczających konfliktów w dziejach – II wojna światowa. Tego dnia późnym wieczorem, Niemcy podpisały akt bezwarunkowej kapitulacji w kasynie oficerskim szkoły saperskiej w berlińskiej dzielnicy Karlshorst. Działania wojenne ustały dokładnie o 23:01 czasu środkowoeuropejskiego. Aby upamiętnić ten moment, w wielu krajach na naszym kontynencie obchodzony jest Dzień Zwycięstwa.

Również w Szubinie upamiętniliśmy ten dzień.

W 76. rocznicę zakończenia II wojny światowej, Burmistrz Szubina Mariusz Piotrkowski wraz z Przewodniczącą Rady Miejskiej Anną Kijowską oraz Zastępcą Burmistrza Szubina Wiolettą Borys-Stachowiak złożyli kwiaty i znicze pod następującymi pomnikami:

Pomnik – mogiła zbiorowa ofiar zbrodni hitlerowskich 1939 – 1945 (ul. Nakielska w Szubinie)

Pomnik Ofiar Zbrodni Hitlerowskich i Komunistycznych w latach 1939 – 1989 (Plac Kościelny w Szubinie)

Pomnik Niepodległości (Plac Wolności w Szubinie)

Pomnik Upamiętnienia Miejsca Męczeństwa (Kcyńska 36 w Szubinie)

Pomnik pomordowanych w lasku kcyńskim (Kcyńska Nowe Osiedle w Szubinie).

Znicze złożyły także delegacje jednostek kulturalnych oraz Rady Seniorów Gminy Szubin.

W działaniach wojennych na terenie Pałuk brała udział 2 Armia Pancerna Gwardii gen. płk. Siemiona Bogdanowa, działająca w ramach 1 Frontu Białoruskiego. 2 Armia Pancerna Gwardii dotarła do Szubina, wieczorem 21 stycznia. Czołgi Armii Czerwonej wjechały do grodu pelikana od strony Łabiszyna. Większe jednostki dotarły do Szubina dzień później. Szczęśliwie miasto Rosjanie zajęli bez walki, a uczestniczące w natarciu jednostki 22 stycznia skierowano w kierunku Bydgoszczy i Nakła nad Notecią. W wyniku nieumiejętnego użytkowania przez żołnierzy radzieckich zniszczeniu uległo kilka domów w centrum miasteczka.

W pierwszych tygodniach pełnię realnej władzy w mieście sprawowali żołnierze rosyjscy na czele z Komendantem Wojennego Garnizonu majorem Armii Czerwonej Frołowem. Podlegały mu polskie władze miasteczka. Rosjanie wykorzystywali cywilów do kopania okopów, dostarczania podwodów i koni. Niechęć do Armii Czerwonej powodowały wszechobecne rekwizycje i przypadki gwałtów, grabieży i napadów. Obowiązywała godzina policyjna od godz. 19.00. Sytuacja uległa poprawie wraz z polonizacją wojennej komendantury.  Podjęto działania związane z uruchomieniem zakładów pracy, sprzątnięciem miasta, usunięciem niemieckich napisów i wraków samochodów. Panował zły stan aprowizacji miasta, wprowadzono obowiązkowe kontyngenty. Brakowało żywności dla ludności cywilnej lub jej przydziały były niewielkie. W pierwszych miesiącach 1945 r. ukonstytuowały się w władze miejskie, wznowiła działalność straż pożarna, uruchomiono szkołę i prowadzono kursy dokształcające. Powstała milicja, którą zreorganizowano w marcu 1945 r. W tym czasie jeszcze blisko współpracowano z Kościołem katolickim. Działały struktury ogólnopolskich partii, a dominującą rolę odgrywało PPR. Ludność pozornie pogodziła się z nową rzeczywistością, jednak miejscowy Urząd Bezpieczeństwa oceniał, że tylko 1/3 ludności była przychylnie nastawiona do nowej władzy. W połowie 1945 r. miasto liczyło 3276 mieszkańców. W budynkach szubińskiego Zakładu Wychowawczego UB utworzyło obóz dla Niemców, którzy z czasem trafili do obozu w Potulicach. Rozpoczęły działalność organizacje społeczne i młodzieżowe na czele z harcerstwem, które w maju 1945 r. zorganizowało kurs zastępowych ZHP. Przeprowadzano inwentaryzację mogił i masowych grobów ofiar II wojny światowej, które ekshumowano i pochowano z honorem 1 lipca 1945 r.

Nota historyczna: National Geographic i Muzeum Ziemi Szubińskiej.

źródło: UM w Szubinie