81. lat temu na Pomorzu niemieccy okupanci przystąpili do ludobójczej akcji eksterminacyjnej, w wyniku której w masowych rozstrzeliwaniach zginęło co najmniej 30 tysięcy cywilnych mieszkańców tych ziem. W rocznicę tamtych wydarzeń oddajemy hołd bestialsko zamordowanym niewinnym ofiarom.
– Pamięć jest naszą bronią przeciwko tym, którzy chcieliby dziś zrównywać katów i ofiary kwestionując prawdę historyczną. Jesteśmy ją winni pomordowanym i pochowanym w masowych grobach – mówi marszałek Piotr Całbecki.
Gospodarz województwa, marszałek Senatu prof. Tomasz Grodzki, przewodnicząca sejmiku województwa Elżbieta Piniewska i wicemarszałek Senatu VIII kadencji, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Jan Wyrowiński oraz parlamentarzyści regionu, radni województwa i prezydent Torunia Michał Zaleski złożyli kwiaty pod pomnikiem Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 w toruńskim Parku Pamięci, w który wmurowana jest ziemia ze wszystkich znanych miejsc kaźni z jesieni 1939 i początków 1940 roku. Oddali też hołd doktorowi Józefowi Bednarzowi, polskiemu psychiatrze, w 1939 roku dyrektorowi szpitala psychiatrycznego w Świeciu, który do końca ratował swoich pacjentów, skazanych przez okupantów na śmierć w ramach systematycznie prowadzonej akcji mordowania chorych psychicznie i osób niepełnosprawnych intelektualnie. Doktor Bednarz, nazywany pomorskim Korczakiem, został zabity przez niemieckie komando śmierci w listopadzie 1939.
Wypowiedzi z briefingu prasowego
W naszym serwisie społecznościowym transmitowaliśmy konferencję naukową online z udziałem prof. Mirosława Golona z Instytutu Pamięci Narodowej i Jana Wyrowińskiego z Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej. Podczas konferencji została zaprezentowana złożona z esejów książka „Rozstrzelana Niepodległość. Ofiary Zbrodni Pomorskiej 1939”. Była też mowa o przygotowywanym przez Unisławskie Towarzystwo Historyczne filmie dokumentalnym ,,Barbarka 1939”.
Jutro (3 października) w toruńskim Parku Pamięci zostanie odsłonięta płyta upamiętniająca zamordowanych jesienią’39 polskich nauczycieli. Początek uroczystego spotkania o godz. 11.
Terminem zbrodnia pomorska określa się ludobójczą akcję „odpolszczania” północno-zachodniej części polskich ziem, przyłączonych wkrótce po napaści Niemiec na Polskę do III Rzeszy. Zaplanowane jeszcze przed wybuchem wojny i przeprowadzone według przygotowanych zawczasu list proskrypcyjnych masowe rozstrzeliwania ludności cywilnej, przede wszystkim inteligencji oraz osób zaangażowanych w umacnianie polskości, pochłonęły dziesiątki tysięcy istnień. Do największych zbrodni doszło na terenie przedwojennego województwa pomorskiego – liczbę ofiar, wśród których były też kobiety i dzieci, szacuje się na co najmniej 30 tysięcy. Sprawcami mordów byli miejscowi Niemcy zrzeszeni w organizacji Selbstschutz Westpreussen, nadzorowani przez SS. Większość z nich uniknęła odpowiedzialności.
Beata Krzemińska rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
