Czy wiesz, że bardzo duża część osób głuchych nie zna języka polskiego? Ta niepełnosprawność w znacznej mierze utrudnia im nie tylko kontakt bezpośredni, ale także możliwość zapoznania się z tekstem pisanym. Osoby głuche często nie mogą zatem, w takim stopniu jak osoby pełnosprawne, zapoznać się z komunikatami urzędowymi, jeśli te nie są np. przetłumaczone na Polski Język Migowy.
Załatwienie spraw urzędowych jest niekiedy trudnością także dla osób słyszących, dla których język polski jest pierwszym językiem. A czy wyobrażasz sobie, jak ustalić np. wysokość podatku posiadanego od gruntu będąc osobą głuchą? Jak uzyskać kompleksową informację?
Zgodnie z ustawą o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami strony internetowe urzędów państwowych i samorządowych winny być przygotowane dla potrzeb osób głuchych, to na urzędach spoczywa obowiązek zapewnienia tłumacza języka migowego dla osoby głuchej, czy to w formie osobistej, czy za pomocą wiedotłumacza i pętli indukcyjnej tłumiącej odgłosy tła podczas spotkań i konferencji. Ponieważ wśród nas są głusi, którzy znają język polski słabo lub wcale, to aby korzystać z usług urzędów muszą mieć informację w polskim języku migowym (PJM) i móc komunikować się z urzędem w PJM.
Czy zatem wszystkie urzędy przestrzegają tych przepisów i umożliwiają kontakt osobom głuchym? Chcemy się o tym przekonać.
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich wraz z łódzkim oddziałem Polskiego Związku Głuchych organizuje akcję „Pomóż głuchym”. Zależy nam przede wszystkim na sprawdzeniu, czy nasi głusi współobywatele mają dostęp do podstawowych informacji. To najprostsza rzecz, jaką możemy wspólnie zrobić.
Przy pomocy lokalnych aktywistów, organizacji pozarządowych i ludzi dobrej woli chcemy sprawdzić, czy na stronach urzędów państwowych i samorządowych są informacje przeznaczone dla osób głuchych oznaczone odpowiednim znakiem, czy są filmy informacyjne w polskim języku migowym o sposobie pracy urzędu, jakie i w jaki sposób można załatwić w nim sprawy, czy w salach sesyjnych urzędu miasta oraz w innych miejscach publicznych, gdzie spotyka się wiele osób (ośrodek kultury, biblioteka, muzeum) są pętle indukcyjne.
Została opracowana krótka prosta otwarta ankieta internetowa, do której można wpisać swoje obserwacje, czy też sprawdzić, jak sytuacja wygląda w sąsiednich gminach. Zachęcamy także do pisania petycji do władz gminy w sprawie braku takich informacji.
Najważniejsze bariery, jakie mają osoby głuche, dotyczą komunikacji, a problemy głuchych we wszystkich obszarach życia osobistego, zawodowego, społecznego są skutkami barier komunikacyjnych. Jedną z największych trudności RPO w walce z dyskryminacją jest niezgłaszanie mu przez obywateli przypadków nierównego traktowania i dyskryminacji. To, że skargi nie są zgłaszane, nie oznacza, że dyskryminacja nie występuje.
Zależy na tym, aby uwrażliwić władze poszczególnych gmin, ale także wszystkich obywateli, na szczególne potrzeby osób głuchych.
Niech 3 grudnia – dzień startu dla naszej akcji a także Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych będzie w tym roku wyjątkowy!
Zaproszeniem do udziału w akcji jest także wystąpienie dr. hab. Adama Bodnara poniżej.
Więcej informacji o sytuacji osób głuchych można znaleźć w raporcie „Osoby głuche w Polsce 2020. Wnioski i rekomendacje” dostępnym na stronie www.rpo.gov.pl
Anna Kabulska – Zespół Kontaktów z Mediami i Komunikacji Społecznej
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
