Marszałek Piotr Całbecki i przewodnicząca sejmiku województwa Elżbieta Piniewska zapraszają za uroczyste wojewódzkie obchody 83. rocznicy zbrodni pomorskiej 1939, które odbędą się w najbliższą niedzielę (2 października) tradycyjnie w toruńskim Parku Pamięci. Początek o godz. 10, w programie m.in. przygotowana przez harcerzy inscenizacja historyczna.
– Trzeba przypominać te tragiczne karty w naszej historii, trzeba mówić o nich. Tylko wtedy możemy mieć nadzieję, że się to już nigdy więcej nie powtórzy – podkreśla marszałek Piotr Całbecki. – Trzeba też pamiętać o bohaterach. Wojewódzki dzień pamięci ofiar zbrodni pomorskiej obchodzimy 2 października, w dniu urodzin doktora Józefa Bednarza, polskiego psychiatry, w 1939 roku dyrektora szpitala psychiatrycznego w Świeciu, który dobrowolnie poszedł na śmierć z pacjentami tej lecznicy.
Jesienią 1939, wkrótce po napaści Niemiec na Polskę, okupanci przystąpili do ludobójczej akcji „odpolszczania” tej części polskich ziem, którą przyłączono do III Rzeszy. Zaplanowane jeszcze przed wybuchem wojny i przeprowadzone według przygotowanych zawczasu list proskrypcyjnych masowe rozstrzeliwania ludności cywilnej, przede wszystkim inteligencji oraz osób zaangażowanych w umacnianie polskości, pochłonęły dziesiątki tysięcy istnień. Do największych zbrodni doszło na terenie przedwojennego województwa pomorskiego – liczbę ofiar, wśród których były też kobiety i dzieci, szacuje się na co najmniej 30 tysięcy. W sposób zaplanowany i systematyczny Niemcy mordowali także chorych psychicznie i osoby niepełnosprawne intelektualnie. Sprawcami mordów byli miejscowi Niemcy zrzeszeni w organizacji Selbstschutz Westpreussen, nadzorowani przez SS. Większość z nich uniknęła odpowiedzialności.
Toruński Park Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 powstał z inicjatywy samorządu województwa w 2018 roku. Prosta bryła stanowiącego jego centralny punkt pomnika odwołuje się do wyobrażenia zburzonego przez pociski domu – wyrwa w białym kamieniu odsłania płytę z wyrytymi nazwami blisko 400 miejscowości, w których Niemcy dokonywali egzekucji. U stóp pomnika złożono ziemię z miejsc kaźni.
Biuro Prasowe Urzędu Marszałkowskiego
zdjęcie: Uroczystość odsłonięcia pomnika w Parku Pamięci, 6 października 2018, na pierwszym planie prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Jan Wyrowiński; fot. Szymon Zdziebło/tarantoga.pl dla UMWKP
