Historyk Marcin Lisiecki wprowadzając słuchaczy w tematykę zastrzegł, że jego prezentacja dotyczy tylko jednego roku funkcjonowania Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Skoncentrował się na omówieniu wydarzeń z 1945 r. Historyk bazuje na źródłach, nie na przekazach ustnych – nie wszystko, co słyszeli Państwo od swoich bliskich znajduje odzwierciedlenie w dokumentacji wytworzonej przez PUBP – podkreślił.
Licznie zgromadzona publiczność wysłuchała także relacji na temat kcyńskich wątków w działalności Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Marcin Lisiecki stwierdził, że analizując raporty pracowników PUBP największe problemy w powiecie dotyczyły: nielegalnego posiadania broni (szczególnie osoby z terenu wsi nadnoteckich) oraz tzw. szeptanej propagandy.
Początki tworzenia struktur PUBP sięgają marca 1945 r. To wówczas grupa operacyjna WUBP pod kierownictwem Jakuba Kołubca z Lublina przystąpiła do organizacji urzędu w Szubinie. Do jej pierwszych zadań należało wykonanie rozpoznania w terenie i pozyskanie przyszłych współpracowników, a także likwidacja środowisk nieprzychylnych. Zaczęły także płynąć donosy o osobach, które „zadawały się z Niemcami”.
Prezentacja Marcina Lisieckiego bazowała na dokumentacji, z którą zapoznał się w bydgoskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. Dokumentacja liczy 270 stron i zawiera m. in. sprawozdania kierowników PUBP. W części poświęconej na pytania od słuchaczy kilka osób podzieliło się opowieściami o swoich bliskich, którzy zostali zatrzymani lub w inny sposób mieli do czynienia z bezpieką.
Tekst i zdjęcia: Justyna Makarewicz/Dźwiękowe Archiwum Kcyni
