W tegorocznym rankingu opublikowanym przez Polski Alarm Smogowy (PAS), Nowa Ruda ponownie zajęła pierwsze miejsce w trzech kategoriach: liczba dni ze smogiem, stężenie PM10 oraz stężenie benzo(a)pirenu. Potwierdziło to, że miejscowość boryka się z największym problemem smogu w Polsce. Oprócz tego, wśród liderów miejscowości dotkniętych problemem smogu znalazły się także Nowy Targ, Sucha Beskidzka, Nowy Sącz oraz Żywiec. Po raz pierwszy na liście najbardziej zanieczyszczonych miejsc pojawiło się Nowe Miasto Lubawskie, które zostało wyposażone w nową stację pomiarową. Ranking opiera się na danych dostarczonych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska za rok 2022.
Nadal niepokojąco wysoka jest pozycja Nowej Rudy, która ponownie triumfowała w kategorii zanieczyszczenia smogiem, zajmując pierwsze miejsce w każdej z trzech kluczowych kategorii. Ponadto w 2022 roku Nowa Ruda zanotowała aż 95 dni zanieczyszczenia smogiem, miała najwyższe stężenie PM10 oraz najwyższe stężenie szkodliwego benzo[a]pirenu, osiągając poziom 9 ng/m3, co stanowi aż 9-krotne przekroczenie normy.
Również godne uwagi jest wystąpienie sporej liczby miejscowości z Małopolski wśród smogowych liderów. Aż pięć spośród piętnastu miejsc najwyższego stężenia benzo[a]pirenu znajduje się w tym województwie. Jest to wynikiem m.in. decyzji Sejmiku Województwa, który pozwolił na wydłużenie użytkowania kopciuchów, które stanowią największe źródło zanieczyszczenia powietrza. To doskonale pokazuje, że regulacje antysmogowe mają wpływ na jakość powietrza, jakim oddychamy. Dlatego też powszechna powinna być akceptacja zrównoważonych działań, mających na celu ograniczać emisje.
Beniaminek w zestawieniu
Warto zwrócić uwagę na Nowe Miasto Lubawskie. Jest to pierwszy rok, w którym to miasto zostało wyposażone w nową stację pomiarową dostarczoną przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Od razu znalazło się w pierwszej dziesiątce miejsc o najwyższym stopniu zanieczyszczenia (53 dni zanieczyszczenia smogiem, przekroczenie o 700% normy w stężeniu benzo[a]pirenu). Wywołuje to szczególne zaniepokojenie, podobnie jak wysoka pozycja niektórych uzdrowisk w rankingu. Szczawnica, Szczawno-Zdrój, Rabka-Zdrój i Jedlina-Zdrój odnotowały przekroczenia poziomu rakotwórczego BaP na poziomie od 300 do 600% powyżej normy.
PM10 w granicach normy?!
Pocieszający jest fakt, że we wszystkich miejscowościach, które są monitorowane przez GIOŚ, średnioroczne stężenie pyłów PM10 pozostaje w granicach normy. To historyczne wydarzenie, ponieważ jest to pierwszy raz od rozpoczęcia publikacji rankingu przez PAS w 2015 roku. Walka przeciwko smogowi zaczyna przynosić rezultaty, co potwierdza także porównanie danych z roku 2014 i 2022 dotyczących miejsc z najwyższym zanieczyszczeniem. W ciągu dziewięciu lat w Nowej Rudzie średnioroczne stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu spadło o 47%, liczba dni zanieczyszczenia smogiem zmniejszyła się o 26%, a średnioroczne stężenie PM10 obniżyło się o jedną piątą.
Poprawa jest zauważalna we wszystkich badanych miejscowościach. W Krakowie i Rybniku spadek średniorocznego stężenia PM10 wyniósł aż 40%. Najbardziej widoczne zmiany dotyczą liczby dni zanieczyszczenia smogiem. W ciągu ośmiu lat w Nakle nad Notecią liczba dni o niskiej jakości powietrza do oddychania spadła ponad pięciokrotnie. Również w Pszczynie, która nadal boryka się z wysokim zanieczyszczeniem, odnotowano dwukrotny spadek, podobnie jak w niewielkim Godowie, gdzie liczba dni smogowych zmniejszyła się trzykrotnie. Jak podkreśla Piotr Siergiej z PAS, to zdecydowanie dobre sygnały!
“Widzimy, że wdrażane działania, szczególnie likwidacja kopciuchów, zaczynają przynosić rezultaty. Niezmiernie ważne jest jednak, żeby władze rządowe i samorządowe nie spoczęły na laurach i kontynuowały te działania. Nie zapominajmy, że w rekordowej Nowej Rudzie stężenie rakotwórczego BaP to wciąż 900% dopuszczalnej normy, a liczba dni smogowych w najbardziej zanieczyszczonych miejscowościach to wciąż dwa do trzech miesięcy! Powietrze powoli się poprawia, zmniejsza się również liczba zgonów wywołanych zanieczyszczeniem, ale sytuacja jest wciąż bardzo zła. W Polsce wciąż dymi 3 miliony kopciuchów. Niestety, widzimy w niektórych województwach próby rozmontowywania uchwał antysmogowych i zezwalania na użytkowanie kopciuchów. Kontynuacja, a nawet przyspieszenie działań antysmogowych jest kluczowa dla poprawy jakości powietrza w naszym kraju” – dodaje Piotr Siergiej.
Raport PAS w liczbach!
Tak wyglądają stężenia związków, które obecne w powietrze w znacznym stopniu jego jakość pogarszają i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życie ludzi.
Średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu (nanogram/m3) – 2022 (norma – 1 nanogram/m3)
- Nowa Ruda – 9
- Nowy Targ, Sucha Beskidzka, Nowe Miasto Lubawskie – 7
- Nowy Sącz, Szczawnica, Wadowice, Rybnik, Godów, Żywiec – 6
Średnioroczne stężenie PM10 (mikrogram/m3) – 2022 (norma – 40 mikrogramów/m3)
- Nowa Ruda – 38
- Pszczyna – 37
- Sucha Beskidzka – 36
- Nowy Targ – 33
- Radomsko, Nowy Sącz, Zdzieszowice, Wodzisław Śląski, Żywiec, Nowe Miasto Lubawskie – 32
Tak natomiast wygląda liczba dni smogowych (przekroczenie średniodobowego dopuszczalnego stężenia PM10)
- Nowa Ruda – 95
- Sucha Beskidzka – 76
- Pszczyna – 75
- Żywiec – 62
- Nowy Targ – 57
- Nowy Sącz – 56
- Wodzisław Śląski – 54
- Nowe Miasto Lubawskie – 53
- Radomsko, Zduńska Wola – 52
Partnerem informacji o najbardziej zanieczyszczonych miejscowościach jest Grupa Luxmed. Pozostaje mieć nadzieję, że kolejne lata będą przynosić poprawę, a za rok będziemy mogli porównać te wartości z nowymi.
Źródło: PAS.
