Budowę wąskotorowej sieci kolejowej w okolicach Wyrzyska i Białośliwia zlecili okoliczni właściciele ziemscy w 1893 roku. Tę nowinkę techniczną zobaczyli cztery lata wcześniej na Światowej Wystawie Techniki w Paryżu. Torowiska dla kolei o rozstawie szyn zaledwie 600 mm można było budować w niemal każdym terenie. Polscy ziemianie założyli spółkę o nazwie Wyrzyskie Kolejki Powiatowe (wtedy okoliczne miasta zajmowały teren powiatu wyrzyskiego). To tłumaczy, dlaczego kolej ma w nazwie „wyrzyska”.
Nowa sieć kolejowa była największą spośród podobnych inwestycji na ziemiach polskich. Trasę poprowadzono tak, by mogła obsługiwać majątki podległe udziałowcom i ich manufaktury. Pociągi jeździły z Białośliwia przez Kocik-Młyn, Nieżychowo, Jeziorki, Czajcze, Kijaszkowo, Kruszki i Szczerbin do Łobżenicy. Trasa z kilkoma odgałęzieniami miała łączną długość ponad 150 km!
Do dzisiaj zachowało się kilka torowisk, przejazdy turystyczne odbywają się na odrestaurowanej trasie liczącej 20 km. Istnieje możliwość objazdu całej trasy nawet do Łobżenicy i to nie tylko pociągiem ciągniętym przez lokomotywę spalinową, ale również przez parowóz.
opracował i zdjęcia: Zbigniew Kubisz
