Mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego wciąż wykorzystują zwolnienia lekarskie niezgodnie z przeznaczeniem. Wśród osób, które w ubiegłym roku musiały zwrócić zasiłek chorobowy, był lekarz, weterynarz czy nauczyciel. Zostali przyłapani na pracy zarobkowej. W 2022 roku w regionie kontroli poddano w sumie 32,5 tys. zwolnień lekarskich.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma ustawowy obowiązek kontrolować zwolnienia lekarskie. Kontrole dotyczą zarówno wykorzystania zwolnienia, jak i samego orzekania o czasowej niezdolności do pracy. Tylko w 2022 roku w województwie kujawsko-pomorskim ZUS skontrolował 32,5 tys. zwolnień lekarskich. W ich następstwie wstrzymana została wypłata ponad 1,4 tys. zasiłków chorobowych na kwotę 1,3 mln zł. W kraju ZUS przeprowadził 429,9 tys. kontroli, wydał ponad 23,8 tys. decyzji, a kwota wstrzymanych z tego tytułu zasiłków osiągnęła niemal 22 mln zł.
Prowadzimy dwa rodzaje kontroli. Sprawdzamy, czy osoba na zwolnieniu korzysta z niego prawidłowo, a nie np. pracuje, remontuje mieszkanie, czy wykonuje inne prace, które mogłyby wydłużyć jej powrót do zdrowia. Jeśli osoba korzystała ze zwolnienia niezgodnie z jego przeznaczeniem, to wstrzymujemy wypłatę świadczenia. Jeżeli zasiłek został już wypłacony, to nakazujemy jego zwrot. Tylko w ubiegłym roku w naszym regionie na niemal 3,8 tys. takich kontroli 426 osobom wstrzymano lub cofnięto zasiłki chorobowe na kwotę 679,2 tys. zł- informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Wśród osób, które musiały zwrócić zasiłek chorobowy, był lekarz, który w trakcie zwolnienia lekarskiego udzielał konsultacji medycznych w innym szpitalu, a także nauczyciel, który w drugiej szkole prowadził zajęcia zdalne. Zasiłek chorobowy za cały okres zwolnienia lekarskiego straciła również konsultantka firmy kosmetycznej, która na chorobowym uczestniczyła w szkoleniu i mianowała konsultantkę. Inna ubezpieczona zatrudniona na stanowisku kierowniczym, w czasie zwolnienia lekarskiego wydawała dyspozycje pisemne i mailowe podległym pracownikom. Wśród osób, którym ZUS cofnął zasiłek, był też weterynarz, którego kontrolerzy zastali w gabinecie. Tłumaczył się tym, że do pracy przyszedł tylko na chwilę, aby wysłać wnioski przez komputer.
W większości przypadków osoby na zwolnieniu lekarskim zostały przyłapane na pracy zarobkowej – dodaje rzeczniczka.
Drugim rodzajem kontroli jest kontrola prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, którą wykonują lekarze orzecznicy ZUS. Sprawdzają, czy pracownik jest nadal chory a zwolnienie zasadne. Jeśli okaże się, że kontrolowany jest już zdrowy, to dochodzi do skrócenia zwolnienia lekarskiego. W takiej sytuacji osoba badana zachowuje prawo do świadczenia chorobowego tylko do dnia badania. Kontrola ta może odbyć się także w oparciu o dokumentację medyczną, na podstawie której lekarz wystawił zwolnienie. To lekarz orzecznik decyduje o sposobie kontroli danego zwolnienia. W województwie kujawsko-pomorskim w 2022 roku na 28,7 tys. skontrolowanych zwolnień lekarskich przez lekarzy orzeczników ZUS ponad tysiąc osób zostało uznanych za zdolnych do pracy. Kwota wstrzymanych z tego tytułu zasiłków wyniosła 618,3 tys.
Kontrole to nie wszystko. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma również obowiązek ograniczyć wysokość świadczeń chorobowych do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego. Z tego tytułu w naszym regionie w ubiegłym roku obniżono wypłaty na kwotę 6,8 mln zł, w kraju ponad 131,3 mln zł. Łącznie, kwota obniżonych i cofniętych świadczeń chorobowych w 2022 roku na terenie województwa kujawsko-pomorskiego wyniosła ponad 8,1 mln zł. W skali kraju 153,3 mln zł.
Nie tylko Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przeprowadzać kontrole. Uprawnienia do sprawdzenia prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby mają także płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych (tzn. pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 20 osób i są uprawnieni do wypłaty zasiłków chorobowych). Są sytuacje, kiedy do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby upoważnieni są także pracodawcy, którzy nie wypłacają zasiłków. Dotyczy to przeprowadzenia kontroli w okresie, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas choroby wypłacane ze środków pracodawcy.
Krystyna Michałek regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim
