15 lipca mija 145 lat od śmierci Aleksandra hrabiego Fredry. Ten, wszystkim znany, polski poeta, bajkopisarz, komediopisarz i pamiętnikarz urodził się 20 czerwca 1793 roku w Surochowie niedaleko Przemyśla.
Jako 16-letni chłopak wstąpił do armii napoleońskiej Księstwa Warszawskiego i wędrował z nią przez 6 lat – aż do upadku Cesarstwa. Za zasługi wojenne był odznaczony złotym krzyżem Virtuti Militarii oraz Krzyżem Legii Honorowej. W 1815 roku po opuszczeniu armii osiadł w majątku ojca pod Lwowem.
W 1828 roku ożenił się z Zofią Jabłonowską, z którą miał dwoje dzieci.
Uważany jest za największego komediopisarza w historii literatury polskiej. Z romantycznych pisarzy to właśnie Fredro najsilniej zaistniał w języku potocznym i pewnie nie każdy zdaje sobie sprawę, że „gwałtu, co się dzieje”, „wielki człowiek do małych interesów”, „wolnoć Tomku w swoim domku”, „jeśli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby” czy też „niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba” – to cytaty z jego utworów.
Aleksander Fredro należy do pisarzy szczególnie znanych. Jego utwory do dzisiaj są chętnie czytane i wystawiane na scenach. Kto z nas nie zna „Zemsty”, „Ślubów panieńskich”, utworu „Damy i Huzary” czy „Pana Jowialskiego”. Nieco mniej znane są pamiętniki „Trzy po trzy”. Natomiast „Małpa w kąpieli”, „Bajeczka o osiołku” oraz „Paweł i Gaweł” towarzyszą nam od dzieciństwa. Fredro był również autorem kilkudziesięciu utworów scenicznych wystawianych na scenie teatru: lwowskiego, warszawskiego i krakowskiego.
Hrabia Fredro zmarł 15 lipca 1876 roku. Pochowany został w rodowej krypcie w kościele w Rudkach koło Lwowa.
Umierając zostawił swojemu synowi dokładne instrukcje, w jakim porządku mają być wydawane jego dzieła i według jakich zasad wystawiane.
Zainteresowanie jego twórczością z upływem lat rosło. Nadal należy do najczęściej wystawianych autorów. Role w jego komediach grali wszyscy wybitni aktorzy XIX i XX wieku.
Wszystkich, którzy chcą ponownie sięgnąć po utwory hrabiego Fredy zapraszamy do placówek bibliotecznych PiMBP.
Katarzyny Hass – Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Nakle nad Notecią
