„19 sierpnia o godzinie 4.30 w pobliżu Torunia wydarzyła się tragiczna katastrofa kolejowa” – tak brzmiał komunikat podany przez Polską Agencję Prasową czterdzieści lat temu. Wczoraj obchodziliśmy rocznicę zderzenia rozpędzonych pociągów w miejscowości Brzoza, w którym życie straciło 67 osób. Podczas wczorajszej uroczystości samorząd województwa reprezentowała członek zarządu Aneta Jędrzejewska.
– Dziś, jak co roku, wracamy myślami do największej po wojnie katastrofy kolejowej w Polsce. Jesteśmy to winni tym, którzy zginęli, a także pełnym poświęcenia ratownikom – mówi marszałek Piotr Całbecki.
19 sierpnia 1980 roku, tuż przed świtem, ze stacji Toruń Główny rusza w kierunku Włocławka o pół godziny spóźniony osobowy pociąg pospieszny z Kołobrzegu do Łodzi. Jest 4.18. Dwie minuty później w przeciwnym kierunku wyjeżdża pociąg towarowy z Otłoczyna, którego maszynista, zmęczony po dwudziestokilkugodzinnej służbie, ignoruje znak „stój!” na semaforze i, prując rozjazd krzyżowy, wjeżdża pod prąd na lewy tor, po którym zdąża mu naprzeciw osobowy. Błąd maszynisty towarowca sygnalizują automatyczne urządzenia sterowania ruchem, błyskawicznie dowiadują się o nim kierujący ruchem w tym rejonie dyżurni. Nic jednak nie można zrobić, kierujący pociągami nie mają bowiem żadnych środków łączności. O 4.30, w wąwozie na wysokości miejscowości Brzoza, dochodzi do zderzenia. W katastrofie ginie 67 osób: kierownik pociągu, maszynista i dwóch pomocników oraz 63 pasażerów (lista ofiar).
Maszyniści przejeżdżający obok tego miejsca cały czas sygnałem dźwiękowym oddają hołd tragicznie zmarłym.
Wczoraj (19 sierpnia) w miejscu katastrofy, w lesie pomiędzy Brzozą a Otłoczynem (około 2 kilometry za Brzozą w kierunku Włocławka), biskup ordynariusz diecezji toruńskiej Wiesław Śmigiel odprawił mszę świętą w intencji ofiar. Po nabożeństwie pod pomnikiem upamiętniającym to wydarzenie złożone zostały kwiaty. W uroczystości wzięli udział także sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel, wicewojewoda Józef Ramlau, prezydent Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych w Polsce Leszek Miętek, prezes Polregio Artur Martyniuk oraz wójt gminy Wielka Nieszawka.
W czterdziestą rocznicę katastrofy kolejowej pod Otłoczynem na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego powstała wystawa online „Pamiętając 19.08.1980”. Składa się ona ze zdjęć z akcji ratunkowej oraz fragmentów artykułu profesora Wojciecha Polaka „Katastrofa kolejowa w Brzozie pod Toruniem” (cały artykuł tutaj). Zdjęcia można także obejrzeć w Kolejowej Izbie Tradycji w Toruniu.
Beata Krzemińska rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
zdjęcia: Szymon Zdziebło/tarantoga.pl dla UMWKP
