Bydgoski Marzec’81 – pamiętamy!

40 lat temu odwaga i determinacja chłopskich działaczy Kujaw i Pomorza dała początek wydarzeniom Bydgoskiego Marca i doprowadziła do powstania rolniczej Solidarności – pierwszej po wojnie niezależnej organizacji wiejskiej. W dzisiejszych uroczystościach rocznicowych w Bydgoszczy uczestniczyli wicemarszałek Zbigniew Ostrowski i wicemarszałek Zbigniew Sosnowski. W piątek (19 marca), także w Bydgoszczy, uroczystości główne z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego i marszałka Piotra Całbeckiego, które odbędą się pod patronatem prezydenta RP.

– Karty historii zapisywane są nie tylko na polach bitew. Są one także zapisywane w życiorysach zwykłych ludzi, tak jak prawda historyczna o wydarzeniach sprzed 40 lat, prawda o prześladowaniach demokratycznej opozycji w czasach PRL-u. Ale pamiętajmy, że upominanie się o wolność słowa, o poszanowanie ładu konstytucyjnego i o demokratyczne swobody zawsze wymaga odwagi cywilnej – podkreślił w swoim wystąpieniu wicemarszałek Zbigniew Ostrowski. – Dziękuję tym wszystkim, którzy swą postawą dali wówczas świadectwo tej odwagi. Oddaję cześć tym wszystkim, którzy nie doczekali wolnej, demokratycznej Polski, a których wspomnienie winniśmy na zawsze zachować we wdzięcznej pamięci.

– Naród, który nie pamięta o swojej historii, nie jest godzien istnienia. Dlatego dzisiaj jesteśmy razem, aby uczcić tych, którzy 40 lat temu przeciwstawili się ówczesnej władzy w imię walki o lepszą Polskę. To oni zbudowali fundamenty do przemian społeczno-gospodarczych. To dzięki nim żyjemy w wolnej, demokratycznej Polsce – mówił wicemarszałek Zbigniew Sosnowski.

Dzisiejszą część obchodów, zorganizowaną przez środowiska rolnicze, rozpoczęła msza święta w bydgoskim kościele jezuitów, po której odbyła się ceremonia złożenia kwiatów pod tablicą upamiętniającą strajk chłopski w 1981 roku, a potem  uroczyste spotkanie okolicznościowe w Operze Nova. Wśród uczestników byli także m.in. bohater tamtego czasu, a potem wieloletni parlamentarzysta RP Jan Rulewski, senator Ryszard Bober i prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski.

Na piątkowe (19 marca) uroczystości zapraszają wojewoda Mikołaj Bogdanowicz, marszałek Piotr Całbecki, szefowie regionalnych struktur związku zawodowego Solidarność Leszek Walczak i Tomasza Jeziorek oraz dyrektor gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej prof. Mirosław Golon. W programie celebrowana przez biskupa Jana Tyrawę msza w bydgoskiej katedrze, kwiaty pod tablicą poświęconą wydarzeniom Bydgoskiego Marca i oficjalna uroczystość w Urzędzie Wojewódzkim, z ceremonią wręczenia odznaczeń państwowych i promocją książki ks. Michała Damazyna „Syn bohaterskiego miasta Bydgoszczy – Jan Michalski”. Spodziewana jest obecność szefa rządu i przedstawicieli prezydenta Andrzeja Dudy.

IPN przygotował specjalną tekę edukacyjną „O wieś polską wolną, niezależną, samorządną”, przeznaczoną dla szkół ponadpodstawowych, będącą uzupełnieniem nieobecnych w podręcznikach treści na temat antykomunistycznego oporu społecznego mieszkańców polskiej wsi. Ten sam tytuł nosi towarzysząca obchodom wystawa przed Urzędem Wojewódzkim w Bydgoszczy.

16 marca 1981 roku, podczas trwającego od Sierpnia’80 karnawału Solidarności, nielegalna wówczas jeszcze Solidarność chłopska ogłosiła strajk okupacyjny jednego z budynków publicznych w Bydgoszczy w proteście przeciw decyzji komunistycznych władz o braku zgody na rejestrację jej struktur. Postulaty strajkujących ogłosiła 19 marca na sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy delegacja Solidarności, której przewodził Jan Rulewski. Solidarnościowi działacze, w tym sam Rulewski, zostali wówczas pobici przez interweniujące oddziały milicji. Brutalna akcja milicyjna, która wstrząsnęła opinią publiczną w całym kraju, spowodowała kryzys polityczny grożący niekontrolowanym wybuchem społecznym, który został ostatecznie zażegnany m.in. dzięki mediacji hierarchów Kościoła katolickiego. W ich wyniku władze zgodziły się na rejestrację Solidarności rolniczej, co nastąpiło 12 maja 1981.

Beata Krzemińska rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego

zdjęcia: Obchody 40. rocznicy Bydgoskiego Marca, kwiaty pod tablicą upamiętniającą strajk chłopski, fot. Filip Kowalkowski dla UMWKP